بررسی میزان پارازیتیسم طبیعی سفیدبالکCorbett Neomaskellia andropogonis در ارقام تجاری نیشکر
کد مقاله : 1012-9THCBIOCON
نویسندگان:
امین نیک پی *1، پیمان شرفی زاده2
1بخش گیاهپزشکی سرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی شرکت کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی
2بخش گیاهپزشکی، شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی، اهواز
چکیده مقاله:
نیشکر یکی از گیاهان مهم صنعتی است که در ایران به‌طور تجاری در بیش از یکصد و بیست هزار هکتار از مزارع استان خوزستان کشت می‌شود. سفید‌بالک نیشکر Neomaskellia andropogonis (Corbett) (Homoptera: Aleyrodidae) یکی از آفات به‌ نسبت جدید است که مزارع نیشکر را در اواخر تابستان تحت تاثیر قرار می‌دهد. در سال‌های قبل این آفت محدود به مزارع نیشکر شمال استان خوزستان بوده اما در دهه گذشته تمامی مزارع کشت و صنعت‌های جنوبی استان خوزستان را نیز آلوده کرده است. پوره‌های سفیدبالک نیشکر از شیره گیاهی در زیر برگ تغذیه کرده و عسلک دفع شده از سفیدبالک نیشکر محل تجمع قارچ‌های دوده (فوماژین) بوده که موجب کاهش فرایند فتوسنتز می‌شود. فعالیت این آفت از اواخر مرداد ماه که گیاهان نیشکر در حال ذخیره قند می‌باشند آغاز شده و خسارت آن شکر استحصالی را کاهش داده و در آلودگی‌های بسیار شدید گیاه نیشکر از بین می‌رود. آزمایش‌های مزرعه‌ای در شرکت کشت و صنعت نیشکر سلمان فارسی (اهواز) از اوایل شهریور تا اواخر آبان ماه 1396 انجام شد. پنج رقم نیشکر CP69-1062، CP57-614، SP70-1143، CP48-103 و IRC99-02 مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش‌ها بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در پنج تکرار انجام شد. هر کرت آزمایشی شامل شش ردیف گیاه نیشکر به طول 10 متر و فاصله بین ردیف 8/1 متر (مساحت 90 متر مربع برای هر کرت) بود. نمونه برداری به‌صورت هر دو هفته یک بار در زمان فعالیت آفت انجام شد. در طول دوره انجام آزمایش شش نمونه برداری انجام شد. در هر تاریخ نمونه برداری، از هر کرت به‌طور تصادفی پانزده ساقه کامل قابل آسیاب (75 ساقه برای هر رقم در پنج تکرار) انتخاب شد. تمام برگ‌های آلوده درون کیسه‌های پلاستیکی قرار داده شده و به‌منظور تعیین میزان پارازیتیسم و فراوانی نوع زنبور پارازیتویید به آزمایشگاه برده شد. میزان پارازیتیسم زنبورهای Encarsia inaron Walker و Eretmocerus delhiensis Mani روی مراحل نمفی اندازه‌گیری شد. نتایج سطوح پارازیتیسم نشان داد که میزان پارازیتیسم با افزایش زمان نمونه برداری افزایش یافته و جمعیت E. inaron از E. delhiensis فراوان‌تر بود. میزان پارازیتیسم در ارقام IRC99-02 و CP69-1062 بیشتر از سایر ارقام مورد آزمایش بوده و مقدار آن در آخرین نمونه برداری به ترتیب (66/0±5/92) و (31/0±8/90) ثبت شد. کمترین درصد پارازیتیسم در رقم SP70-1143 مشاهده شد. نتایج نشان دهنده این است که در شرایط مزرعه‌ای زنبورهای پارازیتویید نقش مهمی در تنظیم جمعیت سفیدبالک نیشکر ایفا می-کنند.
کلیدواژه ها:
نیشکر، سفیدبالک، آلودگی برگ، سطح پارازیتیسم، پارازیتویید.
وضعیت : مقاله به صورت مشروط برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است