| کنترل بیولوژیک آزولا در ایران |
| کد مقاله : 1052-9THCBIOCON |
| نویسندگان: |
|
آتوسا فرحپور حقانی * موسسه تحقیقات برنج کشور |
| چکیده مقاله: |
| سرخس آبزی آزولا در چند دهه اخیر مشکلات متعددی را در زیستگاه‌های آبی شمال کشور و شالیزارها ایجاد کرده است. علی‌رغم اینکه این گیاه آبزی از جمله گونه‌های مهاجم مهم در دنیا شناخته می‌شود، با مدیریت و استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک در زیستگاه‌های طبیعی، می‌تواند به عنوان گونه‌ای مفید نیز مورد استفاده قرار گیرد. در مدیریت آزولا آگاهی از مشخصات گیاه از نظر تولید مثل و تکثیر، علل تهاجمی شدن و عوامل کنترل بیولوژیکی این گیاه در منطقه اهمیت بسیار زیادی دارد. به عنوان مثال در چین و هند به دلیل وجود گونه‌های Elophila spp.، Ephestiopsis spp. و Cryptoblabes spp. به عنوان دشمنان طبیعی تکامل یافته با آزولا به عنوان گیاه میزبان، گونه‌های آزولا در زیستگاه‌های طبیعی مشکل‌ساز نیستند. به همین دلیل با مدیریت درست آزولا به عنوان کود سبز در شالیزارهای این کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. گونه‌های آزولا و به ویژه گونه‌های A. filiculoides، A. pinnataو A. mexicana (مهمترین گونه‌های مهاجم آزولا) قدرت سازگاری بسیار بالایی داشته و دارای توانایی ذاتی برای تبدیل شدن به گونه‌ای مهاجم هستند. در شمال ایران گونه A. filiculoidesتنها گونه‌ای است که به طور رسمی از ایران گزارش شده و گزارش‌های پراکنده‌های از وجود گونه A. pinnata نیز وجود دارد که هر دو گونه به عنوان گونه‌های مهاجم مهم آزولا شناخته می‌شوند. به این ترتیب مهیا بودن شرایط محیطی مناسب از جمله رطوبت بالا، دمای مناسب، عدم وجود دشمنان طبیعی تخصصی و غیره سبب گسترش و تهاجمی شدن این گیاه در منطقه شده‌است. بررسی‌های انجام شده در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال‌های اخیر نشان داده که برخی از گونه‌های بومی یا مهاجر در منطقه از جمله Cataclysta lemnata L.، Nomophila noctuella Denis & Schiffermüller ، Diasemiopsis ramburialis Duponchel (Crambidae) و Rhopalosiphum nymphaeae L. (Aphididae) روی آزولا فعالیت کرده و پراکنش گسترده‌ای دارند. همچنین با همکاری سازمان جهانی کشاورزی اخیرا فعالیت سرخرطومی Stenopelmus rufinasus Gyllenhal (Erirhinidae) که گونه‌ای غیر بومی است نیز در کشور تایید شده است. با توجه به این یافته‌ها و اطلاعات موجود در مورد شرایط اکولوژیکی لازم برای گسترش گیاه منابع لازم برای مهار آن (فاکتورهای مقاومت زیستی و عوامل کنترل بیولوژیک) در شمال کشور وجود دارد و با فراهم آمدن امکانات ضروری می‌توان آزولا را در شمال کشور به خوبی مهار کرد. |
| کلیدواژه ها: |
| شب‌پره، سرخرطومی،مقاومت زیستی، Azolla filiculoides ، Azolla pinnata |
| وضعیت : مقاله به صورت مشروط برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است |
