اثر سالیسیلیک اسید و برخی جدایه‌های قارچ تریکودرما بر پژمردگی باقلا (Fusarium avenaceum)
کد مقاله : 1069-9THCBIOCON
نویسندگان:
زینب مرادلو، رقیه همتی *
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
چکیده مقاله:
بیماری پژمردگی یا زوال باقلا با عامل Fusarium avenaceum بیماری نوظهوری در منطقه طارم استان زنجان می باشد و عامل آن برای اولین بار از ایران در این منطقه در سال 1393 گزارش شده است. این بیماری در مناطق آلوده خسارت چشمگیری را وارد می نماید. استفاده از سموم شیمیایی جهت کنترل بیماری‌ها موجب از بین رفتن میکروارگانیزم‌های مفید و بهم خوردن تعادل اکولوژیکی می‌گردد. گونه-های قارچ تریکودرما موجب کنترل عوامل بیماری‌زای گیاهی شده و هچنین مکانیزم دفاعی گیاه را تقویت می‌کند. همچنین مقاومت القایی سیستمیک در گیاهان توسط موادی از قبیل سالیسیلیک اسید در واکنش به برخی عوامل بیماریزا فعال می شود. دراین تحقیق اثر چهار غلظت سالیسیلیک اسید (شامل غلظتهای صفر، 0.25، 0.5 و 4 میلی مولار) و نه جدایه قارچ تریکودرما متعلق به چهار گونه از این جنس شامل جدایه-های T89 ،T2، T12-0, T36, T131, T125, T93,T12-N, T95 بر عامل بیماری پژمردگی باقلا (F. avenaceum) بر روی رقم برکت باقلا مطالعه شد. ابتدا جدایه‌ها از نظر قدرت آنتاگونیستی در کشت متقابل و تاثیر متابولیت‌های فرار در محیط کشت مورد بررسی قرار گرفتند و از بین نه جدایه پنج جدایه T95,T89, T93, T12NوT125به عنوان جدایه‌های منتخب برای آزمونهای گلخانه انتخاب شدند. در آزمون گلخانه علاوه بر پنج جدایه مذکور، یک تیمار نیز به صورت تلفیق هر پنج جدایه به کار رفت. همچنین اثرات غلظت‌های سالیسیلیک اسید بر شدت بیماری و فاکتورهای رشدی گیاه و نیز اثرات تلفیقی تریکودرماها و این غلظت‌ها در گلخانه بررسی شد. آزمون گلخانه‌ای در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت آزمون فاکتوریل در چهار تکرار اجرا گردید. تجزیه واریانس داده‌ها و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن در نرم افزار SAS انجام گرفت. نتایج بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داد که متابولیت‌های فرار جدایه‌های تریکودرما، اثر بازدارندگی قابل توجهی روی رشد میسلیوم قارچ بیمارگر داشته است و بیشترین کاهش رشد مربوط به جدایه T-25بود. بررسی-های میکروسکوپی نیز نشان داد که جدایه‌های تریکودرما با تماس، نفوذ، پیچش هیفی و متلاشی کردن هیف بیمارگر، رشد آن‌ها را متوقف کرده و در نهایت باعث از بین رفتن آن‌ها می‌شوند. از بین جدایه‌های تریکودرما جدایه T-89متعلق به گونه T. Parceramosum در کنترل بیماری و کاهش شدت علایم بیماری در گلخانه بیشترین اثر را داشت و در بین غلظت‌های سالیسیلیک اسید غلظت 0.5 میلی‌مولار بهترین عملکرد را در بین سایر غلظت‌ها داشت. آنالیز همبستگی پیرسون در نرم‌افزار SAS نشان داد که بین داده‌های شدت بیماری-زایی و وزن خشک اندام هوایی همبستگی مثبت معناداری وجود داشت (P = 0.05).
کلیدواژه ها:
بیوکنترل، حبوبات، فوزاریوم، مقاومت القایی.
وضعیت : مقاله به صورت مشروط برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است