کنترل بیولوژیک بیماری لکه موجی گوجه فرنگی با استفاده از قارچ‌های اپیفیت
کد مقاله : 1082-9THCBIOCON
نویسندگان:
مریم حسین مردی1، شهرام نعیمی *2، سعید رضائی3
1دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
2عضو هیئت علمی موسسه گیاهپزشکی کشور
3عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
چکیده مقاله:
لکه موجی با عامل Alternaria spp. یکی از بیماری‌های مهم گوجه فرنگی است که سالانه خسارت شدیدی به این محصول وارد می‌کند. کنترل این بیماری با استفاده از قارچکش‌های شیمیایی تا حدودی رضایت‌بخش است ولی استفاده مداوم از این مواد مشکلاتی را برای انسان و محیط زیست به همراه دارد. کنترل بیولوژیک به عنوان روش سازگار با محیط زیست، جایگزین مناسبی برای آفتکش‌های شیمیایی است. قارچ‌های اپیفیت، میکروارگانیسم‌های سازگار در اندام‌های هوایی گیاهان هستند که می‌توانند به کنترل بیولوژیک بیماری‌های هوازاد کمک کنند. در این تحقیق، جهت جداسازی قارچ‌های اپیفیت، از بوته‌های سالم گوجه فرنگی 10 گلخانه تجاری در استان‌های تهران و البرز نمونه‌برداری انجام شد. برای جداسازی قارچ‌ها، قطعات کوچکی از برگ و ساقه در آب مقطر سترون و روی شیکر قرار گرفت و سوسپانسیون بدست آمده کشت داده شد. به منظور یافتن جدایه‌های مؤثر در کنترل بیولوژیک لکه موجی، جدایه‌های بدست آمده ابتدا با استفاده از روش‌های کشت متقابل و تأثیر متابولیت‌های فرّار و غیر فرّار علیه قارچ بیمارگر در آزمایشگاه، غربال شدند. بر اساس نتایج مطالعات آزمایشگاهی، جدایه‌های مؤثر برای بررسی اثر آن‌ها در کنترل بیماری در گلخانه انتخاب شدند. در گلخانه، سوسپانسیون کنیدی‌های قارچ‌های اپیفیت با جمعیت حداقل 108 کنیدی در میلی‌لیتر در دو مرحله بر روی اندام‌های هوایی گیاه محلولپاشی شد. دو هفته پس از مایه‌زنی بیمارگر، شدت بیماری لکه موجی بر اساس یک مقیاس 9-0 ارزیابی شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شدند. در مجموع تعداد 88 جدایه قارچ اپیفیت جداسازی و خالص‌سازی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار در همه آزمون‌ها در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود و میانگین تیمارها با یکدیگر اختلاف معنی‌دار نشان دادند. در روش کشت متقابل، 10% جدایه‌ها بیش از 70% از رشد میسلیومی بیمارگر جلوگیری کردند و جدایه‌های AG1-8، K1-7، P1-9، P1-13 و P3-2 با 80% کنترل، مؤثرترین جدایه‌ها در این آزمون بودند. در بررسی تأثیر متابولیت‌های فرّار، جدایه‌های AG1-8، K1-1 و K1-4 به ترتیب70%، 75% و 78% از رشد میسلیومی بیمارگر ممانعت کردند. در آزمایش تأثیر متابولیت‌های غیرفرّار، جدایه‌های A2-2، A2-12 و P4-1 بیش از 60 % باعث کاهش رشد بیمارگر شدند. مطابق نتایج بدست آمده از آزمون گلخانه‌ای، جدایه‌های K1-4 و K1-7که به جنس‌هایPenicillium وAspergillus تعلق داشتند و جدایه‌های F1-22 و P4-1از جنس Trichoderma، کم‌ترین شاخص درصد بیماری را سبب شده و به ترتیب با 85% و 82%، بیماری لکه موجی را کنترل کردند. شناسایی دقیق ریخت‌شناختی و مولکولی جدایه‌های مؤثر در حال انجام است.
کلیدواژه ها:
واژه‌های کلیدی: آلترناریا، بیوکنترل، قارچ‌های رورُست، گلخانه
وضعیت : مقاله به صورت مشروط برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است