بیوکنترل عامل بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی با استفاده از جدایه های قارچ Trichoderm harzianum
کد مقاله : 1088-9THCBIOCON
نویسندگان:
بهاره شاه محمدی *1، نیما خالدی2
1دانشگاه تهران- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج
2موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده مقاله:
سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی است که به صورت تجاری در سرتاسر جهان کشت می شود. بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی با عامل Rhizoctonia solani از مهم‌.ترین بیماری های قارچی سیب زمینی با گسترش جهانی در مناطق مختلف کشت سیب زمینی از جمله ایران می باشد. این بیماری سبب تشکیل شانکر روی ساقه های زیرزمینی، ریشه ها، استولون‌ها و کور شدن غده ها و نیز بیماری شوره سیاه روی سطح غده ها و موجب کاهش کیفیت و کمیت محصول سیب زمینی می گردد. در سال‌های اخیر استفاده از قارچ‌کش‌های شیمیایی همواره مشکلاتی را بر سلامت انسان و محیط زیست به دنبال داشته است. از این جهت کنترل بیولوژیک به عنوان روشی جایگزین یا مکمل، مطرح شده است. در این پژوهش اثرات آنتاگونیستی 10 جدایه ی Trichoderma harzianum (T7، T8، T13، T14، T33، T42، T45، T53، T59 و T68) علیه قارچ R. solani تحت شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی میزان کنترل رشد میسلیومی، جدایه های T. harzianum از نظر قدرت رقابت ساپروفیتی و تاثیر متابولیت های فرار و ترشحات مایع خارج سلولی بر رشد میسلیومی قارچ در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. بیشترین درصد بازدارندگی از نظر قدرت ساپروفیتی مربوط به جدایه T7 با 3/78% بود. هم‌چنین از نظر متابولیت های فرار و ترشحات خارج سلولی جدایه T7 به ترتیب با 5/85% و 6/93% دارای بیشترین تاثیر بازدارندگی بود. به نظر می رسد که ترشح ترکیبات غیرفرار مهمترین مکانیسم آنتاگونیستی T. harzianum علیه قارچ R. solani باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که T. harzianum پتانسیل قابل توجهی به عنوان عوامل کنترل زیستی برای مهار قارچ عامل بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی دارد و با توجه به اثرات زیان بار قارچ‌کش‌های شیمیایی برای کنترل این بیماری، استفاده از عوامل بیوکنترل، ضروری به نظر می رسد. بنابراین به دلیل اهمیت این بیماری و مشکلات مربوط به مدیریت آن، بررسی ‌های لازم در مورد جایگزین های مناسب و بی خطر برای قارچ‌کش‌های شیمیایی با استفاده از قارچ کش‌های زیستی به دست آمده از میکروارگانیسم ها، ضروری به نظر می رسد.
کلیدواژه ها:
کلید واژه‌ها: سیب زمینی، شانکر ریزوکتونیایی، کنترل بیولوژیک، Trichoderma harzianum
وضعیت : مقاله به صورت مشروط برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است