ذخیره‌سازی بلندمدت زنبور پارازیتویید Trichogramma brassicae (Hymenoptera: Trichogrammatidae)
کد مقاله : 1119-9THCBIOCON
نویسندگان:
سمیه رحیمی کلده1، احمد عاشوری *2
1مدیر منطقه ای تولیدات گیاهی شرکت فن آوری زیستی طبیعت گرا
2رییس موسسه پژوهشی کنترل بیولوژیک آفات و بیماریهای گیاهی - دانشگاه تهران
چکیده مقاله:
در میان عوامل کنترل بیولوژیک، زنبورهای پارازیتویید تخم، مانند گونه‌های مختلف جنس Trichogramma که میزبان خود را در مرحله تخم و قبل از ایجاد هر گونه خسارت از بین می‌برند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. دستیابی به توانایی تولید انبوه دشمنان طبیعی یکی از مهمترین نکات مورد توجه تولیدکنندگان عوامل کنترل بیولوژیک است. تولید و کاربرد اقتصادی این عوامل علاوه بر تولید انبوه، در گرو توانایی ذخیره‌سازی بلندمدت آن‌ها در خارج از فصل زراعی است. در شرایط طبیعی، از یک طرف مرحله تخم حشرات آفت تنها برای مدت زمان کوتاهی در اختیار این عوامل کنترل بیولوژیک است و از طرف دیگر، کوچک بودن اندازه زنبورهای پارازیتویید جنس تریکوگراما سبب شده شعاع پروازی آن‌ها محدود باشد. بنابراین کنترل موفق آفات پروانه‌ای، در گرو در اختیار داشتن مقدار کافی زنبور ماده برای استفاده در زمان پیک تخم‌ریزی آن‌ها است. در صورت عدم وجود توانایی ذخیره‌سازی بلندمدت، دو مشکل اساسی وجود خواهد داشت. اول، تعطیلی انسکتاریوم‌ها در نیمی از سال است که سبب بیکاری نیروی فعال می‌شود و دوم، عدم همزمانی پیک تولید با پیک مصرف است. هر دو این مشکلات می‌تواند منجر به ناکارامدی تولید و در نهایت عدم موفقیت کنترل بیولوژیک شود. بنابراین تولید زنبورهای پارازیتویید با توانایی ذخیره‌سازی بلندمدت مسئله‌ای است که در اینجا به آن پرداخته می‌شود. زنبورهای تریکوگراما همچون سایر حشرات مناطق معتدل در طول دوره زندگی خود با تغییرات محیطی متنوعی مواجه هستند. این دسته از حشرات جهت مصون ماندن از شرایط نامساعد محیطی از روش‌های تطابقی متنوعی همچون ورود به دیاپوز بهره می‌گیرند. تمامی مراحل زندگی (جنینی تا بلوغ) این حشره به عوامل محیطی القاء‌کننده دیاپوز یعنی دما و طول روز حساس هستند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که دیاپوز در گونه‌های مختلف زنبورهای پارازیتویید جنس تریکوگراما از نوع اختیاری بوده و در مرحله پیش‌شفیرگی اتفاق می‌افتد، با توجه به نتایج به‌دست آمده تیم تحقیقاتی نامبرده، با دستکاری شرایط نوری، دمایی، کیفیت تخم میزبان، مدت زمان قرارگیری در دمای پیش‌ذخیره‌سازی و ذخیره‌سازی بلندمدت می‌توان زنبور پارازیتویید T. brassicae را به‌عنوان فراوان‌ترین گونه جنس تریکوگراما در ایران، برای مدت زمان قابل قبولی ذخیره‌سازی کرد. بر این اساس، تولیدکنندگان عوامل کنترل بیولوژیک توانایی تولید مقدار مورد نیاز زنبور پارازیتویید را در زمان مناسب خواهند داشت.
کلیدواژه ها:
پارازیتویید تخم، دما، دیاپوز، ذخیره‌سازی بلندمدت، طول دوره نوری
وضعیت : مقاله به صورت مشروط برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است